Protestantse Kerk in Nederland
Evangelisch-Lutherse Gemeente Zaandam
 
 
Beleidsplan van E.L.G. Zaandam Beleidsplan van E.L.G. Zaandam
Voorblad:
 
  1. Inleiding

Voor u ligt het beleidsplan 2019 – 2024 gemaakt voor en door de Evangelisch-Lutherse Gemeente (E.L.G.) Zaandam.
De E.L.G. Zaandam is binnen de Zaanstreek een kleine zelfstandige streekgemeente, met een gebied dat zich uitstrekt van Oostzaan tot Assendelft.

Zaanstreek van Oostzaan tot Assendelft
     
Dit plan, waarvoor de basis werd gelegd in 2004, bestaat uit:

 
  1. De inleiding
  2. Wat we hebben
  3. Wie we zijn
  4. Welke contacten
  5. Wat we willen
  6. Hoe gaan we dat doen
  7. Tenslotte
blz.  3
blz.  4
blz.  6
blz.  9
blz. 10
blz. 12
blz. 14

Waarom een beleidsplan?
 
  • Binnen de Protestantse Kerk Nederland (PKN) is het maken van een beleidsplan een opdracht voor elke gemeente.
  • Ook voor de gemeente zelf is het hebben van een beleidsplan belangrijk. Het dwingt je na te denken over waar je mee bezig bent en waarmee je bezig wilt zijn.
-3-
 
  1. Wat we hebben
Het kerkgebouw, Vinkenstraat 34, werd 15 november 1699 in gebruik genomen door Lutheranen die in Zaandam aan het Vinkenpad in 1642 een eigen kerkgemeenschap hadden gesticht.
In september 2009 werd de kerk gedoopt tot Maartenkerk.

Kerkzaal


De Maartenkerk is een Rijksmonument en het zand op de vloer
 
is typerend voor het sfeervolle interieur.
De muren van de kerkzaal zijn in 2018  gerestaureerd en er werd aan de linkerzijde een looppad gelegd van marmoleum met een ingelegde zwaan. Het gebouw is rolstoeltoegankelijk, evenals het moderne multifunctionele centrum het ‘Trefpunt’ dat
Zwaan
in 1989 tegen de kerk werd aangebouwd.
De financiële middelen voor dit project zijn door onze gemeente bijeen gebracht vanuit eigen middelen, door middel van diverse activiteiten en met behulp van subsidies vanuit allerlei fondsen. In 2006 is het interieur van dit Trefpunt volledig verfraaid en heeft hierdoor meer het karakter van een huiskamer gekregen.

Een opleidingsinstituut maakt nu gebruik van het Trefpunt  om asielzoekers Nederlandse taallessen te geven ter inburgering.
Maar de belangrijkste bijeenkomst in het Trefpunt is toch wel de ontmoeting bij koffie of thee na elke zondagse viering.
-4-
Het orgel, gebouwd door de beroemde Haarlemse orgelbouwer Christiaan Müller, is op 29 september 1737 in gebruik genomen.
Het is versierd met snijwerk van de hand van Klaas Everts.
Diverse reparaties en herstelwerkzaamheden zijn sindsdien uitgevoerd Rond 1900 werd het mechanisme vernieuwd door Maarschalkerweerd.
In 2006 is het orgel teruggebracht naar de oorspronkelijke registratie (klankvorm) en kan volgens kenners nu het enige Romantische kerkorgel in de Zaanstreek worden genoemd.
In 2019 is het orgel volledig gerestaureerd door fa. S.(Sipke) de Wit uit Nieuw Vennep. Diverse loden pijpen/pijpjes waren door corrosie  aangetast. De fa. De Wit heeft zoveel mogelijk de originele pijpen willen behouden en waar nodig (deels) gerepareerd. Tegelijk werd een nieuwe zwelkast gebouwd en een bevochtigingsinstallatie geplaatst.

Orgel

Het voormalig Wees- en Armenhuis (anno 1861) werd  jarenlang gebruikt door diverse huurders. In 2000 werden het Weeshuis en de kerk belast met een hypotheek, om het Weeshuis aan te passen en in te richten als kantoor voor het Regionaal Diensten Centrum van de Protestantse Kerk in Nederland. In 2017 werd het Weeshuis verkocht en werd met de opbrengst de hypotheek afgelost. Zo gaan de Zaanse Lutheranen een schuldenvrije toekomst tegemoet.
-5-
 Wie we zijn
Met 37 belijdende leden (2019), 55 doopleden en 5 zeer actief betrokken gastleden vormen wij een kleine, maar levendige gemeenschap.

Na een periode van zeven jaar -van het hebben van een eigen predikant- is de E.L.G. Zaandam voor 33% vacant geworden.
De huidige financiële situatie maakt het niet mogelijk om in de toekomst een predikant te beroepen. Ter ondersteuning van de kerkenraad is gedurende de vacaturetijd een consulent benoemd.

Het bestuur van de kerk wordt gevormd door kerkenraad en consulent. De kerkenraad bestaat uit: de preses/ouderling,
de scriba/ouderling en de Kerkrentmeester/ouderling.
Zij vormen het College van Kerkrentmeesters.

Het College van Diakenen wordt gevormd door de diaken en de Rentmeester Diaconie/diaken samen met een predikant die belast is met Diaconale taken.

De kerkenraadsvergaderingen (7 x per jaar) zijn voor alle leden openbaar, behoudens bij de agendapunten waarbij over personen wordt gesproken.

In de zondagse vieringen (2 x per maand om 10.30 uur) gaan gastpredikanten voor, ook is het mogelijk dat een viering wordt voorbereid door leden van de Liturgiecommissie.

Bijzondere vieringen zijn o.a. de vieringen met verstandelijk beperkten in de Zaanstreek. Deze laagdrempelige vieringen worden in de week vóór de viering voorbereid door de predikant (gastvoorganger) samen met de leden van de werkgroep ‘Kerkdiensten voor en door beperkten’.

Een bijzondere bijeenkomst is de Diaconale Midweek, meestal gehouden van dinsdag na Pinksteren tot en met de vrijdag erna.
-6-
Dit samenzijn is voortgekomen uit de Diaconale opdracht om ouderen, minder validen en eenzamen een totaal verzorgde midweek mee te laten maken. Het geheel wordt voorbereid door de Diaconale predikant en de leden van de Liturgiecie.

De ledenadministratie wordt verzorgd door een gemeentelid.
Alle wijzigingen betreffende gemeenteleden (verhuizing, geboorte, huwelijk, doop, overlijden, nieuw ingekomen leden) worden handmatig verwerkt in het digitale systeem L.R.P.

Het kerkblad van de E.L.G. Zaandam, genaamd “Opgang”, beleeft in 2019 haar 68e jaargang. In 2017 is gekozen voor het uitbrengen van een gezamenlijk Luthers kerkblad met de E.L.G. Alkmaar. Het kerkblad kreeg daarbij de naam “Van A(Alkmaar) tot Z(Zaandam)” De redactie bestaat uit vier leden van de Zaanse Lutheranen, samen met de predikant en een kerkenraadslid van de E.L.G. Alkmaar.
Zij brengen met veel enthousiasme driemaal per jaar een editie van dit blad uit. De samenstelling en het drukwerk worden verzorgd door de Zaanse Redactie. De verzending van het Zaanse deel van de “Opgang”
(110 exemplaren) naar eigen leden en ook naar geïnteresseerden, wordt verzorgd door een Zaans gemeentelid.
De verzending van het Alkmaarse deel “De Zwanenpen” (100 stuks) wordt verzorgd door een kerklid van de E.L.G. Alkmaar.

Eveneens in 2017 (het Reformatiejaar) hebben Alkmaar en Zaandam samengewerkt aan de eenakter “De laatste avond van Luther”. Spelers uit zowel Alkmaar als Zaandam werkten er aan mee. Deze muzikale  eenakter werd eerst opgevoerd in Alkmaar en later ook in Zaandam.

Er is een kleine vrouwengroep, die altijd wordt ingeschakeld bij de diverse maaltijden die worden georganiseerd, onder andere in de Adventstijd en bij de seizoen afsluiting voor de zomervakantie.
In 2006 is een wandkleed met bijbelse onderwerpen gemaakt voor het Trefpunt en ook werd door de Vrouwengroep, aangevuld met een aantal gemeenteleden, een kerststal met kerstfiguren van klei vervaardigd.

-7-
Een tiental leden komt onder leiding van de Diaconaal predikant als gesprekskring eenmaal in de twee maanden bij elkaar, eerst in de huiskamer van een deelnemer “In de huiskamer bij …”.
Maar sinds kort zijn deze bijeenkomsten in de kerkzaal. Omdat deze bijeenkomsten nu vallen onder het Diaconale project “Voedsel in de Maartenkerk” (voedsel voor lichaam en ziel) kan een grotere groep deelnemers, o.a. ook eenzamen en ouderen die zorg behoeven, kunnen in de kerkzaal worden ontvangen. Deze bijeenkomsten, soms met een film of een gespreksonderwerp, worden altijd besloten met een Diaconale (eenvoudige) maaltijd.

Voor het onderhoud van de gebouwen kunnen we een beroep doen op de gebouwencommissie (drie leden), die zich bezighoudt met het kleine onderhoud en onder andere ook met de brandveiligheid en de energievoorziening. Op dit moment is de commissie uitgebreid met een tweetal kerkenraadsleden, om het 6-jaren onderhoudsplan 2015-2021 van de Maartenkerk financieel te begeleiden en te coördineren.

Voor de veiligheid van het gebouw zijn op het kerkplein en bij het Trefpunt camera’s geplaatst.

Eénmaal per twee weken worden de kerkzaal, het Trefpunt,
de pantry, de garderobe en toiletten door een professioneel schoonmaakbedrijf gereinigd. Eénmaal per jaar worden de ramen gelapt en de gordijnen gewassen.

Een groep enthousiaste vrijwilligers zorgt voor het optuigen van de kerstboom en het inrichten van de kerk voor de maaltijd in de Adventstijd.

Het kerkorgel jaarlijks onderhouden en gestemd (fa. De Wit).

Een ouderling stuurt verjaardagskaarten naar de gemeenteleden.

Het preekrooster voor de gastpredikanten wordt jaarlijks onderhouden door een diaken.
-8-
 
  1. Welke contacten

De bestuurlijke taken en contacten worden uitgevoerd en onderhouden door leden van de kerkenraad, van het College van Kerkrentmeesters en het College van Diakenen.

De Jaarrekeningen van de Kerk worden opgemaakt door de K.K.A. (Kantoor der Kerkelijke Administraties) te Amersfoort. De contacten met de K.K.A. worden onderhouden door de Kerkrentmeester.
De Jaarrekeningen van de Diaconie worden eveneens opgemaakt door de K.K.A. De Rentmeester van de Diaconie onderhoud hiervoor de contacten met de K.K.A.

Voor verschillende ondersteunende werkzaamheden kunnen we een beroep doen op diverse enthousiaste gemeenteleden, die als contactpersoon willen optreden en die dit met grote inzet doen. We mogen ons vaker afvragen: waar zouden wij zijn zonder deze steun?

Zo worden onder andere de contacten onderhouden met:
 
  • de gastpredikanten;
  • de commissie ter voorbereiding van kerkdiensten met verstandelijk beperkten in de Zaanstreek
  • de huurders van onze gebouwen
  • diverse koren/cantorijen over medewerking aan vieringen
  • de Nederlands Lutherse Vrouwen Bond (NLVB)
  • de stichting Vrienden van Hoekelum namens de Diaconie
  • de stichting Luthers Diakonessenhuis Fonds
  • Het Luthers Diaconaal Platform
  • diverse evenementenorganisaties bij festiviteiten en uitstapjes

Ter ondersteuning van de kerkenraad hebben diverse gemeenteleden zich beschikbaar gesteld om op te treden als afgevaardigde namens de E.L.G. Zaandam of als begeleider van een kerkenraadslid, bij gelegenheden waarbij de kerkenraad is uitgenodigd.
-9-
 
  1. Wat we willen

Zichtbaar zijn.

Wij zijn op dit moment een kleine Lutherse gemeente die in de regio Zaanstad zelfstandig opereert binnen de P.K.N.
Tijdens de gemeentebijeenkomst van 4 mei 2003 hebben de gemeenteleden zich in meerderheid uitgesproken voor het landelijk samengaan met Hervormden en Gereformeerden in de P.K.N. In diezelfde bijeenkomst werd door de aanwezigen gekozen voor het zelfstandig verdergaan op plaatselijk niveau.

Die keuze voor zelfstandigheid had ondermeer te maken met onze kleinschaligheid binnen de grootschaligheid van de plaatselijke partners. Op dat moment ontbrak de menskracht om het Luthers geluid te laten klinken in het Samen-op-Weg proces.
We realiseren ons dat zelfstandigheid niet mag betekenen:
op jezelf gericht en in jezelf gekeerd zijn. Daarom zijn we vanaf 2015 begonnen met gesprekken over samenwerking binnen Luthers Noord-Holland.

De naam Maartenkerk die in 2009 op de gevel is aangebracht heeft eraan meegeholpen onze schuilkerk meer bekendheid te geven. Maar: het kan altijd beter!
Belangrijke instrumenten die we willen gebruiken om te laten zien wie we zijn en waar we te vinden zijn:

 
  • een mailgroep Maartenkerk inrichten voor het aankondigen van bijzondere activiteiten
  • het nieuw inrichten van de website
  • folder over verhuurmogelijkheden van kerkgebouw en Trefpunt
  • informatiegidsje omtrent kerkgebouw en gemeente
  • visitekaartje voor bezoekers

Op deze manier willen wij een goed bereikbare Lutherse vindplaats zijn in onze regio.
-10-
Zorgzaam zijn.

Wij zijn een kleine, zorgzame gemeente die omziet naar elkaar.
Dat geldt vooral voor hen die elkaar regelmatig in de kerk ontmoeten. Omdat we klein zijn kunnen we elkaar goed kennen.
Wie voor de zondagse vieringen naar de Maartenkerk komt of wie kan deelnemen aan door-de-weekse activiteiten wordt gezien en herkend. Dat maakt het bijna vanzelfsprekend met elkaar mee te leven. Tegelijkertijd kan dit belemmerend werken en als een drempel worden ervaren door iemand die niet tot de groep insiders behoort.
Dat houdt in dat we naast zorgzaam ook waakzaam moeten zijn.

We willen onze zorgzaamheid uitbreiden naar een grotere groep mensen binnen en buiten de gemeente. Daarom heeft de kerkenraad een predikant aangesteld, die is belast met Diaconale taken in het kader van zorg voor zieken, ouderen en eenzamen. Momenteel legt deze predikant kennismakings- en pastorale huisbezoeken af.
Naast deze individuele bezoeken hebben we een Diaconaal project opgestart “Voedsel in de Maartenkerk”. Het woord “Voedsel” heeft hier een dubbele lading: voedsel voor lichaam en ziel. Dit project is ook toegankelijk voor niet gemeenteleden. Het is de bedoeling dat dit project wordt aangejaagd door en vanuit de Diaconie en wordt begeleid door de Diaconale predikant.

Kortom: Wij, als Zaanse Luther(zw)anen: wat willen wij?

                               Zichtbaar Zorgzaam Zijn!
Zwaan met jong
-11-
 
  1. Hoe gaan we dat doen

Zichtbaar zijn

         Intern
 
  • Op dit moment hebben wij als publicatiemiddel driemaal per jaar het kerkblad “Van A tot Z”. Aan de reacties, zowel vanuit Alkmaar als vanuit Zaandam, merken we dat het in brede kring goed gelezen en positief gewaardeerd wordt. Om het blad meer actueel te laten zijn streeft de redactie ernaar vanaf medio 2020 het Kerkblad viermaal per jaar te laten verschijnen.
  • Om alle leden en belangstellenden -binnen en buiten de kring van onze gemeente- te informeren over bijzondere vieringen en/of activiteiten in de Maartenkerk zal de mailgroep Maartenkring worden ingericht om activiteiten te publiceren.

         Extern
 
  • Medio 2020 zal deel I van de film over de E.L.G. Zaandam “Er was eens in de Vinkenstraat” afgerond zijn.
    Onder het project “Voedsel in de Maartenkerk” zal deze film aan gemeenteleden en belangstellenden worden vertoond op een groot scherm in de kerkzaal.
    Na ontvangst met koffie/thee wordt de film afgespeeld. Tussentijds is een ingelaste pauze voor een drankje en een hapje. De bijeenkomst wordt besloten met een eenvoudige maaltijd.
  • De kerkenraad is verheugd dat er een contactpersoon kon worden aangesteld als beheerder van de nieuw in te richten website onder de paraplu van de P.K.N. Daarnaast zal deze beheerder er zorg voor dragen dat de gegevens van de oude website ook vindbaar blijven en niet verloren gaan.
    Trefwoorden als ‘Luthers Zaandam’, ‘E.L.G. Zaandam’ en wellicht ‘Maartenkerk Zaandam’ zullen worden ingezet.
-12-
Zorgzaam zijn.

            Intern
 
  • Het bestaande ledenbestand wordt jaarlijks gecontroleerd en waar nodig aangepast. Voortaan zal de Diaconale predikant bij pastorale contacten ook navragen of de bekende gegevens juist en volledig zijn.
  • Er zal met een vaste bloemist een zo voordelig mogelijk contract worden afgesloten voor een wekelijkse bloemengroet aan jarigen, zieken, ouderen of eenzamen van onze gemeente. De bloemen zullen worden gebruikt tijdens de kerkelijke viering en na afloop als groet vanuit de Maartenkerk door een diaken tijdens een kort huisbezoek worden bezorgd.
  • De jaarlijkse Diaconale Midweek, die tien jaar achtereen in de SLUB-bungalows Diessen werd gehouden, wordt voortgezet.
    Wel zal worden geprobeerd een zo groot mogelijke bungalow (vanaf 12 personen) ter beschikking te krijgen zodat de vrijwilligers dit Diaconale uitstapje aan een grote groep kunnen aanbieden. Bij voorkeur zal de bijeenkomst worden georganiseerd op telkens een andere bosrijke locatie.
  • In de groepsmail “Maartenkring” zullen maandelijks activiteiten worden gepubliceerd.

    Extern
  • Het opzetten van een nieuwe website onder de paraplu van de PKN zal ervoor zorgen dat ook mensen van buiten onze kring de weg naar de E.L.G. Zaandam zullen kunnen vinden.
  • Onze Diaconie steunt diverse projecten in de Zaanstreek (hospice De Schelp en de Blijde Ruiter) en ook daarbuiten.
    Zo ondersteunt onze Diaconie ook de Lutherse leerstoel van de Kooiman-Boedermaker-Luther-Stichting aan de T.U. Kampen.
  • Wat in 2015 was opgestart als het project HAZE in Luthers Noord-Holland (Hoorn, Alkmaar, Zaandam, Enkhuizen) heeft geresulteerd in het kerkblad van A(Alkmaar) tot Z(Zaandam); De E.L.G. Hoorn is afgehaakt en de E.L.G. Enkhuizen heeft haar kerkgebouw verkocht en is voornemens zich aan te sluiten bij de PG Enkhuizen. Alkmaar en Zaandam praten nog verder.
 
-13- 
  1. Tenslotte

“Het maken van een beleidsplan dwingt je na te denken over waar je mee bezig bent en waarmee je bezig wilt zijn.”

Voor de samenstellers van dit beleidsplan heeft deze slotregel uit de inleiding (zie blz. 3) ook zo gewerkt. Door het intensieve brainstormen, het opschrijven maar vooral ook het doorhalen van wensen, ontdekten we gaandeweg niet alleen wat de sterke en zwakke kanten zijn van onze kleine gemeente maar vooral ook wat onze mogelijkheden zijn. De ambitie om nieuwe dingen op te zetten is duidelijk aanwezig maar af en toe hebben we ons enthousiasme ingedamd; we willen voorkomen dat over een aantal jaren blijkt dat we te ambitieus zijn geweest.

Vanaf het begin waren we het erover eens dat we dit plan in  “Jip-en-Janneke-taal” wilden schrijven: klare taal, die duidelijk maakt dat we onze lezers en onszelf serieus nemen.

Inhoudelijk hebben we vooral willen bekijken wat haalbaar is, wat wel kan. In een kleine gemeente is het simpel te bedenken wat allemaal onmogelijk is en heel snel zie je dan alleen de problemen. Formuleren in positieve zin heeft ons tot het inzicht gebracht dat dromen werkelijkheid kunnen worden wanneer je de realiteit in het oog houdt.

Over realiteit gesproken: voor het uitwerken van dit beleidsplan zijn mensen nodig maar ook geld is van belang. Daarom is ook aandacht gegeven aan diverse mogelijkheden, met name het commercieel verhuren van onze gebouwen, om de financiële draagkracht te vergroten in brede kring.

Alleen dan, wanneer mensen gemotiveerd een bijdrage leveren in de dubbele betekenis van het woord, kan het motto
“Zichtbaar Zorgzaam Zijn” waar worden.

Zaandam, juli 2019
-14-
Achterblad
terug
 
 
 
 

2e Advent / maaltijd
datum en tijdstip 07-12-2024 om 16:30
meer details

Lunch en Kerstviering
datum en tijdstip 22-12-2024 om 12:00 Lunch / 14:00 uur Kerstviering

meer details

1e zondag na Epifanie
datum en tijdstip 19-01-2025 om 10:30
Nieuwjaarsviering
meer details

3e zondag na Epifanie
datum en tijdstip 26-01-2025 om 10:30
meer details

Septuagesima
datum en tijdstip 16-02-2025 om 10:30
meer details

Invocabit
datum en tijdstip 09-03-2025 om 10:30
meer details

Paaswake
datum en tijdstip 19-04-2025 om 16:30
Let op zaterdag
meer details

Quasi modo geniti
datum en tijdstip 27-04-2025 om 10:30
meer details

Cantate
datum en tijdstip 18-05-2025 om 10:30
Verst. Beperk.
meer details

Trinitatis
datum en tijdstip 15-06-2025 om 10:30
Slotviering
meer details

 
 
Protestantsekerk.net is een samenwerking tussen de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland en Human Content Mediaproducties B.V.